ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Фатија да нѐ обземат севозможни мисли, претчувства.

Почнаа да стрелаат обичен народ.

Постелата му мириса на излачениот страв.

Кога ја доби веста, имаше чувство дека таа е во врска со настанот што го исчекуваше, за кој првите навестувања ги доби не само во Виена, туку и во шепотливо пренесуваните вести за спорадичните депортации на Евреи надвор, додуша надвор од неговата диецеза, но со една иста дестинација: Аушвиц, Полска.

Неколку денови по влегувањето во Белград, Гестапо фати да ги применува антиеврејските мерки.

И пак: Додека луѓето во страв и ужас се криеја, по келарите од куќите и најдлабоките засолништа, од милијардите ледни погледи на сивокрилните Сили што го затемнија небото, оние малкумина меѓу нив што не најдоа засолништа и се затекоа тука, гледаа во чудото што се случуваше пред нивните широко отворени очи, зашто силна светлина бликна од Светијата над светиите и пред неа се отвори тешкиот превез од прашина што надоаѓаше од пустината, а потоа се раствори и сенката на крилестите Сили што светлината ги претвораше во пламен и пепел штом ќе ги допреше, додека нивните трипати свиени шофари паѓаа во снопот, се палеа од неговата огнена сила и се спепелуваа како и крилјата на сивокрилите летачи што ќе ѝ се најдеа на патот на чистата светлина, додека спржените ангели со ледни очи крескаа во ужас и паѓаа одгоре и допламнуваа, превртувајќи се низ воздухот како огромни пеколни факли, а светлината што бликаше од скутовите на Храмот отвораше пат, угоре, кон чистото небо, та тогаш оние од Израилот што го видоа тоа чудо на светлиот пат што ја спои утробата на Храмот со разгрнатата порта на Небото, посведочија уште едно чудо во кое, полека лебдејќи, по патот на светлината почна да се искачува арката на Заветот со Законот во неа и фати да се оддалечува и се упати кон портите Небесни и кога овие ја примија се затвори капијата на Сводот, превез од темни облаци го препокри затвореното небо, а зракот од срцето на Храмот полека почна да слабее сѐ додека наполно не згасна, та во Светињата над светитите ја немаше веќе самата Светиња во која престојуваше Зборот Божји, а за земјата немаше веќе Законот Негов, само студениот ветер на темните Сили...  Доктор Корец ги отвора очите.

А пак тогаш: Сивокрилите ангели полека фатија да се источуваат пафтајќи со крилјата и упатувајќи се на запад, и наскоро одново се покажа сводот небесен што сега ја немаше својата, туку бојата на проклетството, а од силната војска се издвои само еден одред од Силата што го препокри градот во кој згаснуваше сѐ: и криците, и довикувањата, и трчаниците, и стравот на луѓето, та носејќи факли со сумпорен пламен се одвоија од јатотото и фатија да се спуштаат полека кон Градот...

Ако некој не се фати да те замени, по цел ден ќе врескаш.

Одеднаш се стушти. Надојдоа облачишта и фати да врне.

Извесно нарушување настапи на немузички план: петорката фати да ни се разнишува. Веќе по првото отсуствување поради оркестарот Љупчо ни замери.

Посакав да го прашам, ама не бев сигурен дали ќе ми ја рече вистината: И не го прашав.

Значи, што се однесува до задолженијата во мандолинскиот оркестар сè тргна од добро подобро.

ТРИЕСЕТ И ЕДНО

По некое време дотрчале однадвор децата и фатиле да си играат со мачето.

Ме избрка и на вратата ми рече: „Рацете ќе ти ги искршам ако уште еднаш те фатам да пишуваш вакви глупости!“

Гледаше де во мене, де во цртежите, како да ме имаше фатено да правам нешто срамно.

Веруваше дека, штом престанав да одам на часовите кај доктор Брике, и штом не успеав да се запишам во Уметничкото училиште, имам престанато и да цртам.

Словените служеле кај Римјаните како робови и гладијатори, а кај тие робови и гладијатори најмногу се повторувал зборот „слав”, затоа тој збор фатил да означува, од една страна, човек што ги работи најтешките работи, т.е. роб, а бидејќи најмногу робови се земале од Словените, тогаш, од друга страна, Словените биле крстени од Римјаните со името „slavi“ коешто тие си го позајмија од нив и го преправија на СЛОВ-Е-НИ, т.е. Словени.

Ние станавме за надворешниот свет Срби, после истапивме како српски поданици и најпосле името Србин фати да означува Македонец, не Грк, не Влав и не Албанец.

Тие колца во разни времиња беа со разни имиња бојадисани, додека во 4-та четвртина на XIX век боите не фатија да се ставаат една врз друга и не се парализираа една со друга.

Затоа првите три штом се разбудија фатија да живеат со заеднички идеали, а вторите две со други, пак заеднички.

Но сојузните со Бугарите словенски полчишта во очите на непријателите, т.е. на Византијците, беа пак бугарски. Значи, Византијците фатија да ги прекрстуваат Словените уште од времето на Аспаруховата орда.

Во комитетите во Бугарија фатија да пропагираат полно одделување на интересите на Македонија од интересите на Бугарија.

92. Но тоа духовно движење на Македонците не ѝ се бендиса на бугарската стамболовска влада, којашто забрани да се издава „Лоза“ и фати да ги гони Македонците сепаратисти.

Носителите на тие колца-наречја некогаш се викале „Словени”, а после ту Бугари ту Срби, додека конкуренцијата на овие две имиња не ги направи обете туѓи за Македонските Словени и тие не фатија да се именуваат со старото географско име на својата татковина.

Одот на тоа национално разбудување, како и резултатите до кои доведе тоа, се претставуваат приближно во овој вид: Србите и Бугарите фатија да си ги оспоруваат еден на друг правата врз Македонија: и едните и другите велат оти цела Македонија била нивна.

Но наместо тоа Македонците фатија да гледаат на себе како на Македонци, со свои одделни цели, и сакаа не да служат како орудија за српски цели, туку да ја употребат српската политика како средство за постигнување чисто македонски цели.

Откако се вкорени така македонското „дело” во Бугарија, Македонците фатија да одат и во Србија и таму да им ја излагаат својата програма на владата и на српскиот народ.

Фатија да ни земаат наши деца, да ги потурчуваат и да прават од нив јаничари. И тука молчевме.

Пред Турците ние сме „каури” и „раја”, и „каури” фативме да се викаме и меѓу нас.

Тие фатија да ја следат Револуционерната организација, создадена од Македонци со бугарско-српско образование, како и односот на Србите кон неа.

Со тоа Србите ги лажеа не само европското јавно мислење и Македонците, туку и самите себеси: тие фатија да ја пропагираат истата идеја и сред Србите со помошта на училишта и книги.

118. Се разбира оти од тоа друштво не излезе ништо, зашто Србите не им веруваа на Македонците и фатија да праќаат во него „Старосрбијанци”, Црногорци, Босанци, Херцеговци и др.

Потоа и Македонците фатија да изјавуваат оти тие сакаат „Македонија за Македонците”, оти тие сакаат автономија на Македонија, а не соединување со Бугарија.

111. Со тоа се сврши шумот во Србија и Србите фатија да работат тихо и упорно: пропагандата помина од патриотското друштво во рацете на Министерството за надворешни работи.

И едната и другата боја не се држеше јако за колцата и малку по малку боите фатија да се рушат и под нив фати да сјае нивната природна боја „словенска” со одблесок „македонски” од географската област во која се распределени.

Македонците фатија да се задлабочуваат во прашањето за нивната народност и интересите, и дојдоа до заклучок дека не се тие ни Срби ни Бугари; дека нема за нив ни бугарски, ни српски ни грчки интереси, а дека има само македонски.

Често сонуваше како езерото надошло, се разбеснило, фатило да крева силни бранови и да удира на куќата, да удира на ѕидот како на карпа што му се препречила и да го пробива, да откорнува камен по камен, да го руши; со ѕидот се крши и покривот што е кон езерото и паѓа заедно со него во водата; куќата зинува кон езерото како да ја расцепил гром на половина и брановите, скокајќи преку урнатините, се нафрлуваат и удираат во другиот дел од куќата каде што спие Бандо; Бандо скока исплашен, се буди сиот во пот и стрчнува кон прозорецот што гледа во езерото и, расонувајќи се наполно, стои неколку мига со челото допрен до рамката од прозорецот, а потоа се враќа в постела не можејќи да продолжи со спиењето.

Меѓу старците што ги собра зимата, отиде и Тренко Шаин, дедо му на Тасе Шаин.

Фатија да пијат и луѓето што никогаш не пиеле, та кога започна снегот да се топи го газеа и му викаа: „Аха, бегаш, бегаш, мајчето твое!“

Се разбрани нешто во душата на Скрче, и тој фати да пие. Одеше во кафеаната и пиеше по цела ноќ.

Долгиот се заморуваше од прерипнување па фати да се сопина.

сите почнавме први, вели Силе Плевнеш и едната рака си ја потклава под главата, си прави визглавје, сака да спие, и така ќе се умира, вели, барем наспијан да умрам, далечен е патот до небото, треба одморена да ја пуштиш душата, а јас ништо не сакам, вели Стеван Докуз, само да се најадам, до гуша да се наѕидам и пак почнува да цимолка и да си ги голта солзите, искрен е Стеван Докуз и во плачењето и во јадењето, никогаш не му било доста јадењето, ламја е Стеван Докуз, машина, чапја, коза пропрсната, е што да правам кога мислата само на тоа ме тера, вели, ќе се сетам на шумата наша и пред секое заспивање си мислам колку би било добро и шумата да се јаде, да можеш ко коза да ѝ влезеш, од Зајгазица, или од Чучка, или од уште подолу, од Задмартинец и да фатиш да си кубиш, да си брстиш, со ред, стрижи, кастри, наполни го мевот, напиј се вода и легни си под некоја најширока бука што ќе те павка и ќе те брани од мувите и од сонцето, а кога ќе огладнеш пак стани, и пак брсти, стрижи, мели ко гасеница, 120

Фатило да се темни. Денот зимен, кус, дури да се свртиш ти избегал. Зимата е само ноќ: долга и недогледна.

- Фати да ги милува, да ги бакнува...

И дење и ноќе во молитвите ја споменувам Ѕвезда моја... - молејќи се сета згутавена баба Петра неусетно фати да се ниша - де налево, де надесно.

Отаде Голем Град малку се заоблачило и фатило да врне колку да се стори божилак.

И на 29 јули 1014 година од висовите на таа планина одненадеж и со голема викотница Никифор ја нападнал од зад грб Самуиловата војска, која фатила да бега.

Сето поле се исполнило и водата фатила да се искачува накај ридјето.

Потоа хомосексуалците фатија да објаснуваат дека тие не ни бараат право на црковен, ами на граѓански брак - што не спаѓа под јурисдикција на мистер Бог.

- Ама што ѓавол ти пречи... - ѝ свика тој и ја фати да ја трга во одајата кај Бонети.

Се качи на каросерија. Фати да скока.

Стариот пак фати да ја брише устата од замисленост.

Кога фатија да бараат место каде да приседнат сфатија дека се нашле во црвјалник од војска.

По малце време беа растанале сите од куќа и секој по нешто работа работел: мајка му фатила кравите да ги молзи, невестата му овците ошла да ги молзи, син му свињите и телците, прлињата ги испуштило за в говеда да одат, сестра му куќата фатила да ја мете и гнојот да го фрла.

Првиот план им беше овој: да му направат на Мартина заседа и, кога ќе го фатат да го претепаат.

- Земи фати некоја работа, лошо не те фатило да не те фати!

Кога и оризот и чајот ги завршија, двете девојчиња фатија да ги редат ќофтињата врз стиропорот, но полека, за да не се распаднат.

- Ането! - се слушна машки глас. Ане се штрецна, како некој да ја удрил одзади по главчето.

Сега фати да ми се приплатува Толи криминалката.

Ја забрзав песната и жените се фатија да играат.

Ристо Коларов фати да бега од нас, а Апостол Макаровски се затвори во себе и, главно, молчи.

Ако се фатиш да се обришеш, кожата в раце ќе си ја најдеш, на голи вилици ќе останеш.

Се истурила кантата со измет, се истркалала меѓу нас и ние ќе се фатиме да се кубеме, да врескаме. Лудница.

Е, сега со булдожери рамниме - овој терен е најстар откако фатило да се создава Вардариште.

Свртувајќи се кон Влатко фати да му објаснува: „Ова се Лиле и Цеце.

Нина си ги потфати пантолонките, небаре фустанче, и фати да се поклонува: „Аплауз!“

- Знам – рече Ѕвезда и продолжи: - Оти не си ја бендисал работата, дедо Господ фатил да се мисли... - Така – ѝ рече Даскалот.

Срната внимателно и плашливо го подаде муцето кои сенцето што ѝ го подаваше бате Јоле, го подушка, малку се поремисли, подразгледа наоколу и фати да си јаде исто како што од рака ни јадеа јарињата и јагнињата.

И фатил да брои. Едно, две, три, четири, пет, шест, седум... Едно му нема! Се исплашил Итар Пејо и од страв слегол од магарето.

Дури и кога гледаше низ прозорец или ти се чинеше оти сега Даскалот ќе ја фати да не дочула што рекол.