ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Работоводниот орган [менаџер], правата и обврските од работен однос, за времето додека е именуван, односно избран на таа должност, ги остварува кај работодавачот кај кого е именуван, односно избран – според одредбите на овој закон и друг закон, колективен договор и договорот за вработување (чл. 55, ЗРО).

Кај овој атипичен договор, кој се очекува да се применува за директорските функции кај работодавачот, зачудува оставената законска можност за поинакво регулирање на меѓусебните права и обврски, меѓу другото и во делот на плаќањето, што остава простор за неоправдано привилегирана позиција на менаџерите во однос на другите вработени во истото трговско друштво – како, на пример, преку делењето превисоки „бонуси“, дури и во услови на загуба и лошо менаџирање што, впрочем, беше случај и во високоразвиените западни земји за време на последната Светска економска криза (2008-2010).

Од жена ми не ни очекувам да се сети што правам под покривачот и затоа на неколку пати ја погледнав свеска ми Трена која уште се мршти и потнее меѓу нозете.

Можеби затоа што копањето напредуваше, мојата велика замисла се обликуваше и можеше, кај да е, да се очекува да се појави водата.

Но зошто би морал да очекува да се случи нешто необично, која беше веројатноста дека сонот, гласот, привидението, кажуваше нешто, навестуваше нешто?

Имал млада жена и очекувал да се породи. Повеќе сакаше синче.

Коли извираат од секаде, очекуваш да се појават од под земјата.

Тука посетителот, оттргнат од денешницата, очекува да види нешто сосема ново, изненадувачко.

Ова „благо“, речиси скриено додворување кон зборот е најбистрата проверка на сопствената мисла што поезијата ја очекувала да ѝ се јави како привидение во долгите затементи години на нејзиното непостоење, до појавувањето на македонската поезија во постоењето на другите поезии.

Секој миг се очекува да насрне пеколот, а после - се знае: ќе се сневиди сѐ она што со векови се создавало, ќе замириса воздухот на пепел и јаглен, а по малку ќе останат само урнатини, поцрнети и голи, што нема ќе сведочат за доживеаниот ужас.

Тоа значи дека е тешко да се очекува да налетате на пингвини додека шибате со својот лендровер по саваните на Кенија.

Очекуваше да чуе човечки глас, ’рзнување на коњ, истрел, очекуваше онаму над колибата, во длапката низ која минуваше поточето за село, да ги догледа татка си, деда си, коњот...

И сите заедно, и тие што ја кажуваа оваа приказна, и тие кои не веруваа ни во неа ни во јанческата, нетрпеливо очекуваа да дојде сабота па да чујат какви гласови ќе донесат од Прилеп неколцината одредени да отидат таму за по аништата, кај роднини и светијони да се распрашаат за Бошета и ајдутинот.

Тоа го збуни, очекуваше да води доверлив разговор со некого од главите на домаќинството.

Сите престанаа да јадат и очекуваа да чујат што ќе рече Бошко.

Секој момент тие очекуваат да избувне нешто, да грмне строгиот глас на учителот.

После, седум дена си лежел в кревет, си се исповедал и си се причестил очекувајќи да умреш.

Ги излудуваше тоа што јас признавав сѐ; тие, веројатно, очекуваа да одречувам, да не признавам, но јас бев сосема на чисто со себеси и со нив.

Но, едно судбоносно совпаѓање! Тие биле готови за акција токму тогаш кога во Македонија се очекувало да почне востанието.

Стреперив сиот зашто и по третпат очекував да зафучи студеното ветре околу моето срце и да се вознемири стаената темнина во моето сеќавање, во кое се беше счучурил, уште со првиот поглед.

Сега очекувам да го видам нивниот лет и да го чујам нивниот кликтеж, кој ќе ме слави и прославува, кој ќе ме штити и заштитува.

- Те нема, долго те нема! Те барав и очекував да ми се јавиш.

И веќе почна да мисли каде би можел да очекува да го сретне.

Тие денови младичот ги полагаше и своите испити во факултетот и Змејко секогаш во пладнињата го очекуваше да се врати од таму, со оној неминовен страв, а кога оној ќе дојдеше прозорците трепереа од нивната викотница.

„Не давај ме, внуку, на никаквециве, ќе ме обесат“ - ревеше Јаков Иконописец, го слушав со затворени очи и знаев дека ќе се случи она што часкум го сонив, Калпак и неговиот булук ќе се стрчнат, се стрчнуваа веќе и го носеа на раце или го влечеа со пцости кон габер или кон врба до раб на оризишта фатени од огради на ископана земја, еден врзуваше јазол за јамка на јаже, друг на побелениот Проказник со секира му стоеше на пат не пуштајќи го да го брани малоумниот злодеј од кого очекуваа да се почувствува возвишен пред умирање и да признае дека палел, дека убил вол со тризабец, дека светците од неговите икони ќе му ги простат гревовите.

Ништо од сето тоа не барав. Не можејќи да си ја објаснам желбата, очекував да го видам гривестиот белец и да му се доближам, со дланки да ја избришам крвта од неговите светкави влакна.

Бев болен и мал момчак чии прсти тогаш не допреле женско месо и можев да знам дека и со маки ќе се исправам, ќе допрам врв на нож до грлото на килавиот Јаков Иконописец што пошол сам од Кукулино по нас да ја одмаздува својата споулавеност и да го прашам кој ќе го одбрани од казната за која треската ме определила, и можев да ги прашам засипнато другите по што се позрели од мене кога не процениле како и од кого горел Круме Арсов и кој е грешниот светец дојден да го убие волот на Цене Палчев или на Чучук-Андреј или на Осип Сечковски, не знам, на еден од луѓево чија желба е да донесе камења, два и тешки, за воденица со мрак под покривот што ќе е светлост само за призраците, и пак не станав од сламата на Никифоровата кола, еднаш со скршена, сега со втора оска, а небото не се уриваше со бучава како што мислев и не летаа ни врани ни пропаски, ни некои евангелски птичиња со црвени вратови и со грпки, само татнеше под нас земјата во која коските на мртвите се кршеа една од друга и нѐ предупредуваа да клекнеме и да се помолиме за црвите во нивната шупливост, и чувствував со ноздри дека ќе испука дамкавиот камен од кој се спуштија Онисифор Мечкојад и Јаков Иконописец и ќе пушти од себе стеблики со горчливо млеко во себе, меѓутоа слушав шушкаво дишење, свое бездруго, останувајќи бессилен под влажни сенки како под кожа на страшно голема гуштерица, и си реков не си веќе жив, сполај му на господа, сонуваш мртов сон обидувајќи се да мрдаш со прстите во опинците, си раскажував, а во тие опинци уште лежеше студот на водата од потокот што го прегазив кога се враќав од Мечкојадовото засолниште во забелот, во тој ден или вчера, пред сто години можеби, и го барав со внатрешниот вид на очите среќниот миг на детството од дните кога со врескање се прерипува баднички оган, наеднаш без возбуда да се сетам дека бев премал кога мајка ми умре заедно со мојата новородена сестричка и кога татко ми отиде и не се врати, едни да докажуваат дека загинал од димискија, други да се колнат дека се преженил кадрав и убав, животворна сила заради која и света Петка повторно ќе можела да се најде на земја.

Тогаш мислев дека еднаш веќе сум минувал по таа дива земја со некакви бели и лилави жиличиња што лазат со испреплетување меѓу камења и суви базја и се хранат со сѐ што ќе се допре до нив, тогаш така мислев или можеби мислев дека еднаш ќе минам по таа врвица што ја започнувам со стежната стапалка, но сеедно - веќе бев на грпката на ридот што се спушташе кон нејак поток и видов во далечина на некоја планина расфрлени куќи, не поголеми од тупаница, и видов зад потокот дабов забел.

Својот подарок го става таа во рацете на молчеливиот борец и се врти кон дамкавиот партизан; тој некако завиткал тутун во парче од бугарски пропаганден леток, па сега очекува да мине некој со запалена цигара.

Таа книга е наменета првенствено за студенти и постдипломци, за стручна публика која освен што очекува да ужива во општењето со расказот, се подготвува и да разговара за него, да го анализира и да го толкува.

Највисоките претставници на дипломатскиот кор беа построени како убаво наредени и украсени големи саксии со цвеќе во свечената сала на УНЕСКО.

Шифрантот Иваз, нестрпливо очекуваше да му ја вратам фасциклата со телеграмите.

Се очекуваше да стапат добитниците, претставниците на лутите противници - Израел и Палестина, решени најпосле, по којзнае кој пат да се договорат за формулата на трајниот мир.

Камилски, кој ја имаше подготвено првичната листа од десет први најопасни турцизми, нестрпливо очекуваше да започнат со вистинската работа.

Татко природно очекуваше да му покаже книга, но Камилски, со необичен гест, отвори од ѕидот едно вратиче кое беше дел од редот книги, и се покажаа неколку убаво наредени шишиња ракија и вино.

Не е страшно ако го убијат веднаш. Човек и очекува да биде убиен.

„Знам што очекувате да кажам“, рече тој.

Многу се зборуваше за логорите за принудна работа во кои повеќето од затворениците очекуваа да бидат испратени.

Се очекуваше да стои мирно.

Од еден член на Партијата се очекува да нема лични чувства и да нема падови во ентузијазмот.

Од членовите на Партијата се очекуваше да не пцујат и самиот Винстон многу ретко пцуеше, барем не гласно.

„Очекувате да кажам дека повеќе би сакал да сум повторно млад.

2. Зад оваа опскурна изјава која сугерира успех, за кој владата очекува да биде пофалена, се крие опачината на градењето бизнис рај, се крие грдата стварност на намалувањето на работничките права, на руинирањето на многу човечки судбини.

е) договор за вработување деловни лица (т.н. менаџерски договор – чл. 54, ЗРО/05) – кај овој посебен договор, кој се очекува да се применува за т.н. работоводни органи, односно за директорските функции кај работодавачот, зачудува оставената законска можност за поинакво регулирање на меѓусебните права и обврски, меѓу другото и во делот на плаќањето, што остава простор за неоправдано привилегирана позиција на менаџерите во однос на другите вработени во истото трговско друштво – како, на пример, преку делењето превисоки „бонуси“ дури и во услови на загуба и лошо менаџирање, што, впрочем, беше случај и во високоразвиените западни земји за време на последната светска економска криза;

 1 Ваквата состојба на духот овозможи странските инвеститори да стекнат речиси мисионерски имиџ – од нив се очекува да нѐ избават од кризата, овозможувајќи прилив на капитал врз основа на кој економијата потоа ќе фати залет.

На некоја од прелистуваните страници, Мајка, низ читањето, очекуваше да се појави некое зракче светлина, некоја надеж за да излезе од лавиринтот на осаменоста, да открие каде запрел Татко кога бил жив, а каде би можел сега тој да продолжи.

Очекував да биде тука некој од браќата или сестра ми. Никој.

Ја оставаше промената на името за новото време, кога очекуваше да добие високо место во партиската хиерархија и власта.

Реков: - Девојкине можеби очекуваат да им се придружиме.

Зарем од мртов човек можеш да очекуваш да плаче?“ „Престани“, плачеше старецот.

Не знам како „пасторални“ тој очекуваше да бидат, но кога ги виде огромните кравји глави - потполно розе на потполно жолта позадина - кои имав намера да ги претворам во тапети, замолче... но затоа после неколку моменти извика: „Тие се супер- пасторални! Тие се без врска!

Сите луѓе, како што беше случајот со Ескимите, стојат пред нас со подадени раце очекувајќи да им го врачиме благословот од волшебникот Желбоноско!

Но, и покрај сѐ, од службениците на легациите се очекувало да ги спречат „непријатните инциденти кои можат да ги вознемират САД“.

Во таква ситуација, „делови од населението, кои го сакаат тоа, би биле слободни да се префрлат преку внатрешните граници меѓу Србија и Бугарија и на српско-бугарскиот раскол може да се очекува да му се стави крај.

Оваа солуција нема да ги има предностите на локалната автономија (за што тие може да се расправаат дека негрчка Македонија е премногу мала и сиромашна); а како што се навестува... тоа би го зголемило стравот на Турција и на Грција“.

Со ококорени очи ја гледав неа, тоа мало девојче загубено во големата, темна шума, тоа мало и храбро девојче што мавта со рачињата во ноќта, очекувајќи да ја здогледа чичко Љубе.

Тој не ја виде, не ни можеше да ја види, но ја чу.

Си доаѓа Билјана од училиште, јас ја гледам и очекувам да го чујам она нејзино: „Денес за малку ќе добиев петка, ама...“ но таа молчи. Да, да, молчи.

Волшебникот Димче попусто очекуваше да ја види во ново палто.

А во тихите вечери, кога над реката се вртеа јата комарци, а рибите скокаа по нив, дедо Гога стоеше на дрвениот мост очекувајќи да ја види и необичната риба што скока повисоко од сите.

- Ќе стигне ли? - се прашуваа сите, очекувајќи да се појави од негде некој моторен кајак.